Sistosel (İdrar Kesesi Sarkması) Nedir?

Sistosel, idrar kesesinin (mesane) vajina içerisine doğru sarkması durumudur. Pelvik taban kasları zayıfladığında ya da bağ dokuları hasar gördüğünde mesane aşağı doğru kayarak vajinada bir çıkıntı oluşturur. Bu durum, özellikle doğum yapmış kadınlarda, menopoz sonrası dönemde veya ağır kaldırma gibi pelvik bölgeyi zorlayan aktiviteler sonrasında daha yaygın görülür. Sistosel, kadınlarda yaşam kalitesini etkileyen bir durum olup, günlük aktiviteleri zorlaştırabilir ve kişinin kendini rahatsız hissetmesine neden olabilir.

Sistosel Neden Olur?

Sistoselin en yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır:

• Doğum travmaları: Vajinal doğum sırasında pelvik kasların zorlanması veya yırtılması.
• Yaşlanma ve menopoz: Yaş ilerledikçe ve östrojen seviyesi düştükçe pelvik bölge kaslarında zayıflama olabilir.
• Ağır kaldırma veya zorlayıcı aktiviteler: Sık sık ağır kaldırma, pelvik taban kaslarını zorlayarak sistosele yol açabilir.
• Genetik faktörler: Bazı kadınlar doğuştan zayıf pelvik kaslara sahip olabilir.
• Kronik öksürük veya kabızlık: Bu durumlar sürekli pelvik bölgeye basınç uygulayarak sistosele neden olabilir.

Sistosel Belirtileri Nelerdir?

Sistosel belirtileri hafif rahatsızlıktan günlük yaşamı zorlaştıran semptomlara kadar çeşitlilik gösterebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

1. Vajinal Bölgede Dolgunluk Hissi veya Çıkıntı
   Vajina girişinde şişlik veya dolgunluk hissi en yaygın belirtidir. Kimi kadınlar, vajinal bölgede bir çıkıntı fark edebilir.
2. İdrar Yapma Zorlukları
   Mesane vajina içine doğru kaydığında, idrar yolu da sıkışabilir. Bu durumda idrar yapma zorlaşır veya idrar tamamen boşaltılamaz.
3. Sık İdrara Çıkma ve Acil İdrar İhtiyacı
   Mesanenin yer değiştirmesi nedeniyle, sık sık idrara çıkma veya aniden tuvalet ihtiyacı hissetme gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
4. İdrar Kaçırma (İnkontinans)
   Sistosel, öksürme, hapşırma veya gülme gibi ani hareketlerde idrar kaçırmaya neden olabilir.
5. Cinsel İlişki Sırasında Rahatsızlık
   Cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık hissi, sistosel olan kadınlarda sıkça görülür.

Sistosel Tanısı Nasıl Konulur?

Sistosel tanısı için öncelikle fizik muayene yapılır. Pelvik muayene sırasında doktor, mesanenin pozisyonunu kontrol eder. Sistosel şiddetini belirlemek için genellikle dört farklı derecelendirme sistemi kullanılır:

1. Birinci Derece: Hafif sarkma, idrar kesesi vajina içerisine hafifçe yer değiştirmiştir.
2. İkinci Derece: Mesane, vajina açıklığına kadar sarkmıştır.
3. Üçüncü Derece: Mesane, vajina açıklığından dışarı çıkacak kadar sarkmıştır.
4. Dördüncü Derece: Mesane tamamen vajina dışına çıkmıştır.

Doktor, tanıyı doğrulamak için ek testler de isteyebilir. Bu testler arasında ultrason, sistografi (mesanenin görüntülenmesi) ve idrar akış testleri yer alabilir.

Sistosel Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Sistosel tedavisinde uygulanacak yöntem, hastanın durumunun şiddetine ve yaşam kalitesine göre belirlenir. Bazı kadınlar için basit yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olurken, bazıları için cerrahi müdahale gerekebilir.

1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Kegel Egzersizleri
   Hafif sistosel vakalarında, pelvik taban kaslarını güçlendirmek için Kegel egzersizleri önerilebilir. Düzenli egzersizle kaslar güçlenir ve mesanenin doğru pozisyonda tutulmasına yardımcı olabilir.
2. Pelvik Pesser
   Pelvik pesser, vajina içine yerleştirilen bir destek cihazıdır. Bu cihaz, mesaneyi destekleyerek belirtileri hafifletir ve günlük yaşamda rahatlık sağlar.
3. Hormon Tedavisi
   Menopoz sonrası dönemde östrojen seviyelerinin düşmesi, pelvik kasların zayıflamasına neden olabilir. Östrojen tedavisi, kasların güçlenmesine yardımcı olabilir. Ancak, hormon tedavisinin riskleri ve yararları doktorla detaylı olarak konuşulmalıdır.
4. Cerrahi Müdahale
   İleri seviyedeki sistosel vakalarında cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi yöntemle mesane, pelvik tabana geri yerleştirilir ve gerektiğinde kaslar onarılır. Cerrahi yöntem, hastanın durumuna göre laparoskopik veya açık ameliyat olarak yapılabilir.

Sistoselden Korunma Yolları

Sistoseli önlemek veya belirtilerini hafifletmek için bazı önlemler alınabilir:

1. Kegel Egzersizleri: Pelvik taban kaslarını güçlendiren egzersizler, özellikle doğum sonrası kadınlara önerilir.
2. Ağır Kaldırmaktan Kaçının: Ağırlık kaldırmak pelvik bölgeye ekstra yük bindirir. Mümkün olduğunca kaçınılmalıdır.
3. Kabızlıktan Korunma: Lif açısından zengin beslenmek ve bol su içmek, kabızlığı önleyerek pelvik bölgeye uygulanan baskıyı azaltır.
4. Sigara İçmeyin: Kronik öksürük pelvik bölgeyi zorlayabilir. Sigara kullanımı öksürüğe neden olduğundan kaçınılması önemlidir.

Sonuç olarak;

Sistosel, kadınlar arasında yaygın görülen ancak erken tanı ve uygun tedavi ile yönetilebilen bir durumdur. Özellikle doğum yapmış kadınlarda ve menopoz sonrası dönemde daha sık görülür. Yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen bu rahatsızlık, Kegel egzersizleri ve sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri ile önlenebilir. Ancak, ileri seviyede olan vakalar için tıbbi müdahale gerekebilir. İdrar yapma sorunları, idrar kaçırma veya vajinal bölgede dolgunluk hissi gibi belirtiler yaşayan kadınların bir uzmana başvurmaları önemlidir.