Spiral (Rahim İçi Araç) Nedir? Spiral Gebeliği Nasıl Önler?
Spiral Nedir?
Spiral, tıbbi adıyla Rahim İçi Araç (RİA), kadınlarda istenmeyen gebelikleri önlemek amacıyla kullanılan bir doğum kontrol yöntemidir. Genellikle plastik ya da bakır malzemeden üretilen bu küçük cihaz, rahim içerisine yerleştirilerek uzun süreli koruma sağlar. Spiral, dünyada en yaygın kullanılan doğum kontrol yöntemlerinden biridir ve kullanım kolaylığı, uzun süreli etkinliği ve geri dönüşlü bir yöntem olması sebebiyle tercih edilir.
Spiral iki ana çeşide ayrılır: Bakırlı spiral ve hormonlu spiral. Her iki tür de farklı mekanizmalarla gebeliği önlemektedir.
Spiral Çeşitleri
1. Bakırlı Spiral: Bu tür spiraller, ince bir bakır tel ile kaplanmış küçük bir T şeklinde cihaza sahiptir. Bakırın rahim içerisindeki etkisi, sperm hücrelerini etkisiz hale getirmek üzerine kuruludur. Bakırın salınması, rahim içi ortamın sperm için elverişsiz hale gelmesine neden olur ve döllenmeyi engeller.
2. Hormonlu Spiral: Bu tip spiraller ise progesteron hormonu içerir. Rahim içine yerleştirildikten sonra bu hormon, rahim ağzındaki mukusun kalınlaşmasına yol açarak spermlerin rahim içine girmesini zorlaştırır. Aynı zamanda rahim içi dokusunu incelterek döllenmiş yumurtanın yerleşmesini de zorlaştırır.
Her iki spiral türü de uzun süreli ve geri dönüşlü doğum kontrol yöntemleri arasında yer alır. Kullanım süresi boyunca herhangi bir doğum kontrol yöntemi değişikliği yapılmaksızın etkin koruma sağlar.
Spiral Nasıl Koruma Sağlar?
Spiral, doğrudan rahim içerisine yerleştirilen bir araç olduğu için, rahim içinde çeşitli değişikliklere yol açarak gebeliği önler. Spiral takıldıktan sonra, rahim içinde sperm hücrelerinin hareketini engelleyen bir ortam oluşturur. Bu, spermlerin yumurtaya ulaşmasını zorlaştırır ve döllenmeyi önler.
Bakırlı spiral bakır iyonları salarak spermlerin rahim içinde etkisiz hale gelmesini sağlar. Bakırın spermler üzerinde toksik bir etkisi vardır ve bu da onların hareket yeteneğini ve yaşama şansını azaltır.
Hormonlu spiral ise, rahim ağzındaki mukusun kalınlaşmasını sağlayarak spermlerin rahim içerisine geçişini zorlaştırır. Ayrıca, rahim iç yüzeyini incelterek döllenmiş yumurtanın rahim duvarına yerleşmesini engeller. Bu iki etkili mekanizma sayesinde gebelik riski minimuma iner.
Spiral Nasıl Takılır?
Spiral, genellikle bir jinekolog tarafından basit bir işlemle rahim içerisine yerleştirilir. Spiral takma işlemi, çoğunlukla adet döneminin son günlerinde yapılır çünkü rahim ağzı bu dönemde daha açık olduğundan, spiral yerleştirme işlemi daha kolay ve rahatsızlık vermeyen bir hale gelir. İşlem kısa sürelidir ve lokal anestezi ile yapılabilir. Kadınların çoğu, işlem sırasında hafif bir rahatsızlık hissedebilir; ancak bu kısa sürede geçer.
Spiral yerleştirildikten sonra, hasta günlük yaşamına hemen dönebilir. Ancak, ilk birkaç gün hafif ağrılar veya lekelenme tarzı kanamalar olabilir. Bu durumlar genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer.
Spiral Kimler İçin Uygundur?
Spiral, doğum kontrolü için uzun süreli ve etkili bir yöntem arayan kadınlar için ideal bir seçenektir. Özellikle çocuk sahibi olmayı bir süre daha ertelemek isteyen, ancak doğum kontrol hapları gibi günlük ilaç kullanımını zor bulan kişiler için uygundur. Ayrıca, emziren anneler için de güvenli bir yöntemdir çünkü hormonlu spirallerde bulunan progesteron hormonu anne sütü üretimini etkilemez.
Ancak, spiral takılmadan önce bir doktor muayenesi yapılmalı ve kişinin sağlık durumu değerlendirilmelidir. Pelvik enfeksiyon, rahim anomalileri veya rahim içi enfeksiyon gibi durumlardan muzdarip olan kadınlar için spiral uygun olmayabilir. Ayrıca, cinsel yolla bulaşan hastalık riski olan kişiler için de spiral önerilmeyebilir.
Spiral Kullanımının Avantajları
1. Uzun Süreli Koruma: Spiral, takıldıktan sonra bakır spirallerde 10 yıla kadar, hormonlu spirallerde ise 3-5 yıl boyunca etkin koruma sağlar. Bu da uzun vadeli bir doğum kontrol yöntemi arayanlar için büyük bir avantajdır.
2. Geri Dönüşlü Bir Yöntemdir: Spiral çıkarıldığı andan itibaren doğurganlık geri kazanılır. Kadınlar, spirali çıkarttıktan kısa bir süre sonra hamile kalabilirler.
3. Kullanım Kolaylığı: Günlük takip gerektirmez. Takıldıktan sonra başka bir şey yapmaya gerek kalmadan, düzenli aralıklarla doktor kontrolleri yeterlidir.
4. Hormon İçermeyen Seçenek Mevcuttur: Hormonlu spiral kullanmak istemeyen kadınlar için bakırlı spiral, doğal bir seçenek sunar.
Spiral Kullanımının Dezavantajları ve Yan Etkileri
Her doğum kontrol yöntemi gibi, spiral kullanımı da bazı yan etkilere yol açabilir. Bakırlı spiral kullanan kadınlar, adet dönemlerinde daha fazla kanama ve ağrı hissedebilirler. Hormonlu spiral ise bazı kadınlarda düzensiz adet kanamalarına neden olabilir. Bunun dışında, bazı nadir durumlarda rahim delinmesi ya da spiralin yerinden kayması gibi komplikasyonlar görülebilir.
Pelvik enfeksiyon riski de spiral kullanımının ilk birkaç haftasında hafifçe artabilir. Bu nedenle, spirali taktırmadan önce cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından test yaptırmak önemlidir.
Spiral, uzun vadeli ve etkili bir doğum kontrol yöntemi olarak, birçok kadının tercihi olmuştur. Hem bakırlı hem de hormonlu spiral çeşitleri, farklı ihtiyaçlara hitap eden seçenekler sunar. Spiral kullanmadan önce doktorla detaylı bir şekilde konuşarak en uygun yöntemi seçmek önemlidir. Geri dönüşlü, güvenilir ve kolay bir kullanım sunan spiral, modern doğum kontrol yöntemleri arasında önemli bir yere sahiptir.
Web sitemizde yer alan tüm içerikler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve güncel bilimsel veriler doğrultusunda hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili herhangi bir sorunuz, teşhis veya tedavi ihtiyacınız varsa mutlaka bir doktora veya yetkili bir sağlık kuruluşuna danışınız.
